زمینه: نحوه تغذیه می تواند به طور مستقیم در ابتلا به بیماری های قلبی ـ عروقی و بروز برخی عوامل خطرساز آن نقش داشته باشد. هدف: مطالعه به منظور تعیین ارتباط نوع پروتیین مصرفی (گیاهی و حیوانی) با عوامل خطر بیماری های قلبی ـ عروقی انجام شد. مواد وروش ها: این مطالعه توصیفی ـ مقطعی در سال 1379 بر روی 4187 نفر ازافراد جامعه شهری اصفهان که سن بالاتر از 19 سال داشتند با استفاده از پرسش نامه تکرر مصرف مواد غذایی (Food Frequency Questionnaire) انجام شد. عوامل خطرساز مهم مانند فشار خون، تری گلیسرید، قند خون ناشتا و شاخص توده بدنی با نمونه گیری خون و اندازه گیری قد و وزن و فشارخون بررسی شدند . همچنین میزان درآمد و سطح تحصیلات افراد بررسی و ارتباط نوع پروتیین گیاهی و حیوانی مصرف شده با عوامل خطرساز و نیز رابطه درآمد و سطح تحصیلات با نوع پروتیین مصرفی با آنالیز رگرسیون به دست آمد. یافته ها: در بین منابع پروتیین گیاهی مصرف سویا و در بین پروتیین های حیوانی مصرف ماهی کمتر از سایر منابع بود. مصرف پروتیین های گیاهی و حیوانی در مردان ارتباطی با عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی نداشت (P>0.05)، اما در زنان فشار خون سیستولیک، کلسترول، قند خون ناشتا و شاخص توده بدنی با مصرف پروتیین های گیاهی و نیز فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و کلسترول با مصرف پروتیین های حیوانی رابطه منفی داشت (P<0.05). همچنین میزان تحصیلات با مصرف پروتیین های حیوانی رابطه مستقیم داشت (P=0.000) در حالی که سطح درآمد ارتباطی با این نوع پروتیین نداشت . مصرف پروتیین گیاهی با تحصیلات و درآمد در هر دو گروه زنان و مردان رابطه معکوس نشان داد (P=0.000).نتیجه گیری: اجرای برنامه هایی برای ترویج مصرف منابع پروتئین گیاهی جهت کنترل بیماری های قلبی ـ عروقی لازم است.

زمینه: پرفشاری خون یکی از مهم ترین عوامل خطر بیماری های قلبی ـ عروقی محسوب می شود. هدف: مطالعه به منظور تعیین شیوع پرفشاری خون و همراهی آن با سایر عوامل خطر بیماری های قلبی ـ عروقی در اصفهان، نجف آباد و اراک انجام شد. مواد و روش ها: در مرحله اول برنامه قلب سالم اصفهان در سال 80-1379، پرسش نامه حاوی اطلاعات دموگرافیک، مصرف دارو و وضعیت سیگار در افراد بالای 20 سال تکمیل شد. این مطالعه مقطعی بر روی 12494 نفر انجام شد که با روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از خوشه هایی در مناطق شهری و روستایی انتخاب شدند. سپس معاینه جسمی شامل اندازه گیری فشار خون، شاخص توده بدنی، اندازه گیری دور کمر و لگن انجام شد. از افراد مورد نظر نمونه خون ناشتا جهت اندازه گیری قند، کلسترول تام و تری گلیسرید گرفته شد و دو ساعت پس از مصرف گلوگز دوباره نمونه خون گرفته شد . داده ها با آزمون آماری کای دو تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: %48 افراد مورد مطالعه مرد و %52 زن با میانگین سنی 39±15.3 و 38.8±14.5 سال بودند. شیوع پرفشاری خون در مردان %6/15 و در زنان %8/18 بود. در کلیه سنین به جز سنین زیر 25 سال شیوع پرفشاری خون در زنان بیش از مردان بود. %7/26 مردان و %7/47 زنان مبتلا به پرفشاری خون، داروی کنترل کننده فشار خون مصرف می کردند. فشارخون%4/6 مردان و %8/13 زنانی که تحت درمان بودند، کنترل شده بود. در %5/86 مردان و %3/89 زنان دارای پرفشاری خون حداقل یکی دیگر از عوامل خطر بیماری قلبی ـ عروقی وجود داشت که این ارتباط با افزایش سن قوی تر می شد و چاقی (به خصوص چاقی شکمی) شایع ترین عامل خطر بود (%9/41 در مردان و %59 در زنان). به جز مصرف دخانیات، شیوع بقیه عوامل خطر با افزایش شدت فشار خون افزایش می یافت. نتیجه گیری: شیوع بالای پرفشاری خون و همراهی آن با سایر عوامل خطر بیماری های قلبی ـ عروقی، لزوم برنامه های مداخله ای وسیع در سطح جامعه را می طلبد.

زمینه: در کشور ما بیش از 40 درصد مرگ و میرها به علت بیماری های گردش خون است و شیوع بیماری های عروق کرونر در اصفهان بالاست.هدف: مطالعه به منظور تعیین شیوع عوامل خطر قلبی ـ عروقی در استان اصفهان و مرکزی انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در سال 80-1379 در دو استان اصفهان (مداخله) و مرکزی (شاهد) انجام شد. در استان اصفهان دو شهرستان اصفهان و نجف آباد و در مرکزی شهرستان اراک انتخاب شدند. با توجه به توزیع سنی، جنسی و شهری و روستایی هر استان، 6300 فرد بالای 19 سال (12600 نفر) مورد مطالعه قرار گرفتند. چربی های سرم شامل کلسترول تام، تری گلیسرید، کلسترول HDL، و قند خون ناشتا اندازه گ یر ی شد. فشار خون افراد با روش استاندارد سازمان بهداشت جهانی تعیین گردید. وزن، قد، محیط شکم و لگن افراد با یک لباس سبک و نازک اندازه گ یر ی شد. یافته ها: به ترتیب در استان اصفهان و مرکزی %3/34 و %2/32، حداقل یک عامل خطر و %3/19 و %15 حداقل دو عامل خطر داشتند. کلسترول LDL بالا شا یع تر ین عامل خطر مهم در کلیه گروه ها بود. همچنین کلسترول LDL بالا، کلسترول سرم بالا، پر فشاری خون در زنان و کلسترول سرم بالا و کلسترول HDL پایین و سیگار در مردان شایع تر بود (P<0.05). نتیجه گیری: شیوع عوامل خطر در دو جامعه مورد مطالعه بالا بود، لذا اجرای برنامه مداخله ای مناسب ضروری به نظر می رسد.

مقدمه و اهداف: نقش ژنتیک، محیط و میزان تاثیر آن ها در پیدایش بیماری های قلبی– عروقی (CHD) و عوامل خطر آن ها همواره مورد بحث بوده است. این مطالعه برای تعیین شدت ارتباط عوامل خطر CHD بین اعضای مختلف خانواده و تعیین میزان تاثیر عوامل ژنتیکی و محیطی صورت گرفته است.روش کار: از داده های مربوط به 656 خانواده (1614 نفر) شرکت کننده در طرح کشوری مراقبت از بیماری های غیر واگیر (واحد مبارزه با بیماری های استان کرمان، معاونت سالمت وزارت بهداشت) استفاده شد.گروه بندی افرد به گروه پر خطر و کم خطر، بر اساس صدک 75% عوامل خطر انجام گرفت. شدت ارتباط بین وجود عوامل خطر در بین اعضا یک خانواده بر اساس مدل پواسنی و تعدیل اثر وابستگی های درون خانوادگی با استفاده از روشrandom effect  محاسبه شد.نتایج: ارتباط پر وزنی فرزندان با پر وزنی پدر بیشتر از مادر خانواده بود ( 1.59 در مقابل 2.35 :RR). وجود فشار خون بالا در پدر، میزان ابتلای مادر و فرزند خانواده به این عارضه را به طور معنی داری افزایش می داد، در حالی که در مورد قند خون بالا، فقط بین پدر و مادر، رابطه معنی داری مشاهده شد. به طور مشابه، رابطه کلسترول بالای والدین و فرزندان هم معنی دار نبود، اما وجود هیپرکلسترولمیا در هر یک از والدین، خطر ابتلا دیگری را دو برابر می کرد (P<0.05). تجمع خانوادگی معنی داری در رابطه با مصرف سیگار یافت نشد. ورزش کردن پدر یا مادر بر انجام این عمل توسط دیگر اعضا تاثیر معنی داری داشت (RR= 2.05 , 3.46). اختلاف سنی بین والدین و فرزندان، تاثیر معنی داری بر روابط مشاهده شده ی بالا نداشت.نتیجه گیری: با وجود حجم نمونه نسبتا پایین این مطالعه برای بررسی تمامی روابط خانوادگی، بین پدر و مادر خانواده ها، روابط قویتری نسبت به روابط والدین و فرزندی از نظر عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی مشاهده شد. این خود نشان دهنده این موضوع است که شیوه زندگی نقش برجسته تری نسبت به ژنتیک در زمینه ایجاد عوامل خطر CHD دارد.

مقدمه: درک عوامل خطربیماری های قلبی- عروقی که مهمترین علت مرگ در تمام دنیا است، می تواند چشم انداز مهمی در زمینه پیشگیری، اتیولوژی، دوره و درمان این معضل مهم ایجاد نماید. هدف از این مطالعه شناسایی و توزیع عوامل خطر بیماریهای قلبی عروقی و نقش آنها در بروز بیماری در ساکنین شهر قزوین است.روش کار: این مطالعه توصیفی– مقطعی بر 1400 زن و مرد ساکن شهر قزوین در سال 1389 انجام شد. جمعیت هدف با روش نمونه گیری خوشه ای،تصادفی انتخاب شدند. معاینات جسمی شرکت کنندگان توسط دو پزشک انجام شد. مقادیر آنتروپومتریک و آزمایشات بیوشیمی سرم اندازه گیری شد. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS و آمار توصیفی-تحلیلی آنالیز شد. سطح معنی داری p<0.05 در نظر گرفته شد.نتایج: اطلاعات مربوط به شاخص توده بدنی نشان داد 39.8% از مردان و 42.1% از زنان شرکت کننده دارای افزایش وزن بودند. 13.9% از زنان و 9.8% از مردان دیابت داشتند. میانگین فشارخون سیستولیک و دیاستولیک و سطح سرمی LDL-C درمردان بیشتر از زنان بود و میانگین سطح سرمی HDL-C در زنان بیشتر از مردان بود. 15.1% از زنان و 9.28% از مردان مبتلا به IFG و10.4 % زنان و 9.35% مردان به IGT مبتلا بودند.نتیجه گیری: عوامل خطر بیماری های قلبی- عروقی در بین بالغین قزوین شیوع بالایی دارد. باید مداخلات آموزشی وسیع و گسترده در جهت افزایش سطح آگاهی، تغییر نگرش، ارتقا رفتار در مورد شیوه زندگی انجام شود.

مقدمه: همه گروه های جامعه حتی گروه های فعال از جمله داوران فوتبال در معرض خطر ابتلا به بیماری قلبی و عروقی و عوامل مرتبط با آن قرار دارند، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی فراوانی عوامل خطر بیماری آترواسکلروز قلبی عروقی در داوران حاضر در لیگ برتر فوتبال ایران در سال 1393-1394 صورت گرفته است.روش کار: این مطالعه به صورت مقطعی توصیفی و بر روی داوران مرد لیگ برتر فوتبال ایران در سال 1393 صورت گرفت، داده های مورد نیاز بر اساس تکمیل فرم بررسی و اندازه گیری های بالینی و آزمایشگاهی جمع آوری شده و سپس در پرسشنامه تحقیق ثبت گردید و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.نتایج: از میان افراد مورد مطالعه 23.5٪، دارای حداقل دو عامل خطر بوده و از این نظر درگروه با «خطر متوسط» قرار داشتند. گرچه برخی از عوامل خطر بیماری های قلبی و عروقی مانند مصرف سیگار و چاقی در داوران در سطح پایین قرار دارد، اما 18.4٪ ازآنان بیش وزنی داشته و 45.9٪ مبتلا به یکی از اشکال دیس لپیدمی شامل 26.5٪ اختلال HDL و 20.34٪ اختلال کلسترول توتال و 14.3٪ اختلال LDL بوده و 17.3٪ از افراد مورد مطالعه اختلال تحمل گلوکز و 14.3٪ سابقه خانوادگی مثبت ابتلا به بیماری قلبی و عروقی و 4.1٪ پرفشاری خون داشتند.نتیجه گیری: گرچه داوران فوتبال جزیی از جامعه فعال محسوب می شوند ولی بررسی ها در این گروه نشان می دهد که 23.5٪ از جمعیت داوران مورد مطالعه حداقل دو عامل خطرآترواسکلروز مثبت داشته و از این لحاظ درگروه با ریسک متوسط بیماری قلبی عروقی قرار می گیرند.

زمینه و هدف: بیماری های قلبی عروقی علت عمده مرگ در جهان به شمار می روند. عوامل مختلفی از جمله تغییر در شیوه زندگی در میزان بروز این بیماری ها دخالت دارند. ریشه بیماری های قلبی عروقی به دوران کودکی بر می گردد بنابراین پیشگیری زود هنگام از بیماری های قلبی عروقی بهتر است از زمان کودکی و نوجوانی برای اصلاح عوامل خطر انجام شود.روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی می باشد که با هدف تعیین شیوع عوامل خطر بیماری های قلبی - عروقی در سبک زندگی نوجوانان شهر همدان در سال 1386 انجام شده است. نمونه های پژوهش را 1000 نفر از نوجوانان شهر همدان تشکیل دادند که به روش نمونه گیری طبقه ای - خوشه ای انتخاب شدند. نتایج با استفاده از آمار توصیفی ارایه گردید.نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که واحدهای مورد پژوهش دارای سابقه خانوادگی فشار خون بالا (23.1%)، دیابت (9.5%)، چربی خون بالا (23.3%) و سکته قلبی (13.5%) در خانواده خود بودند. یافته ها همچنین نشان داد که واحدهای مورد پژوهش دارای شاخص توده بدنی بالاتر از 25 کیلوگرم بر مترمربع (10.6%)، بدون پیاده روی (8.2%)، نداشتن فعالیت ورزشی (59.1%)، استفاده بیش از 5 ساعت کامپیوتر در روز (10.8%)، استفاده از تلویزیون بیش از 5 ساعت در روز (29.2%)، مصرف روغن های اشباع در خانواده (50.8%)، مصرف مواد لبنی پرچربی (33.1%)، استفاده از غذاهای آماده (48.6%)، استفاده از تنقلات (پفک و چیپس) (75.4%)، استفاده از روش سرخ کردن بعنوان متداول ترین شیوه پخت غذا در خانواده (35.9%)، مواجهه با دود سیگار بستگان نوجوان (67.7)، استعمال سیگار در دوستان نوجوان (25%) و استعمال سیگار در خود نوجوان (3.4%) بودند.نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص گردید که اکثر نوجوانان در معرض یا مستعد انواع عوامل خطر بیماری های قلبی عروقی هستند با توجه به اهمیت این بیماری ها به نظر می رسد که باید اقدامات آموزشی وسیع و گسترده به منظور افزایش سطح آگاهی و سپس عملکرد مردم خصوصا نوجوانان در مورد پیشگیری اولیه از بیماری ها صورت پذیرد.

مقدمه: به تازگی برخی از مقالات به ارتباط سطح T3 پایین و افزایش مرگ و میر در بیماران قلبی اشاره کرده اند، ولی تاکنون درباره ارتباط سطح T3 و عوامل خطرساز بیماری های قلبی ـ عروقی در جمعیت طبیعی جامعه مطالعه ای انجام نشده است. با توجه به افزایش میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های عروق کرونر در کشورمان و لزوم شناسایی عوامل خطر شناخته نشده، این مطالعه انجام شد.مواد و روش ها: مرحله اول مطالعه تیرویید تهران با هدف تعیین شیوع بیماری های تیرویید، توزیع غلظت TSH، ید دفعی ادرار و فراوانی آنتی بادی های تیرویید در بخشی از جمعیت مطالعه قند و لیپید تهران انجام شد. در 250 نفر از جمعیت بالای 50 سال مطالعه تیرویید تهران سطح T3 بررسی شد و ارتباط آن با عوامل خطرساز بیماری های قلبی ـ عروقی که در مطالعه قند و لیپید تهران اندازه گیری شده بود ارزیابی شد. هم چنین در تحلیل زیر گروهی، افراد دیابتی و افراد با تست تحمل گلوکز مختل و افراد با شواهد انفارکتوس قلبی در نوار قلبی نیز جداگانه بررسی شدند و ارتباط T3 با عوامل خطرساز قلبی ـ عروقی در این زیر گروه ها نیز بررسی شد. با توجه به طبیعی بودن سطح T3 در تمام افراد، زیر گروه های T3 به صورت چارک محاسبه شد: چارک اول 132ng/dL>، چارک دوم 132-149ng/dL و چارک سوم 150-167ng/dL، چارک چهارم168ng/dL≤. یافته ها: میانگین سنی جمعیت مورد مطالعه 59.3±6.5 سال بود. از 250 نفر، 55.2% مرد و 44.8% زن بودند. بین چارک های T3 رابطه معنی داری بین T3 و متغیرهای سن، جنس، چاقی، اندازه دور کمر، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، سیگار، قند خون و آنژین صدری بر اساس پرسشنامه رز وجود نداشت. رابطه ضعیف و مثبت ولی معنی داری بین T3 و کلسترول تام و تری گلیسرید مشاهده شد (P=0.008 و r=0.16 برای کلسترول تام، P=0.03 و r=0.18 برای LDL، p = 0/003 و r=0.18 برای تری گلیسرید). فراوانی تجمعی عوامل خطرساز بیماری های قلبی ـ عروقی در چارک های T3 تفاوت نداشت (P=0.37). در زیر گروه افراد دیابتی و آزمون تحمل گلوکز مختل و همچنین در افراد با شواهد انفارکتوس میوکارد در نوار قلبی ارتباط معنی داری بین سن، نمایه توده بدنی، اندازه دور کمر، فشار خون سیستولیک و دیاستولیک، کلسترول تام، HDL-C،LDL-C ، سطح تری گلیسرید و قند خون ناشتا با سطح T3 مشاهده نشد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که در جمعیت بالای 50 سال جامعه شهری تهران سطح T3 با عوامل خطرساز بیماری های قلبی ـ عروقی رابطه معنی داری ندارد.

مقدمه: مطالعات مقطعی، اثر یائسگی را بر ترکیب بدن و عوامل خطر بیماری های قلبی و عروقی نشان داده اند، ولی مطالعات آینده نگر معدودی در این زمینه انجام شده است. این مطالعه آینده نگر با هدف بررسی اثر یائسگی بر تغییرات آنتروپومتریک و عوامل خطر بیماری های قلبی و عروقی در زنان انجام پذیرفت.روش ها: در این مطالعه 787 زن 35 تا 55 ساله شرکت کننده در مطالعه قند و لیپید تهران (TLGS) بررسی شدند. شرکت کنندگان در ابتدای مطالعه در مرحله پیش از یائسگی قرار داشتند و به طور میانگین به مدت 6.7 سال (87-1378) مورد پیگیری قرار گرفتند.یافته ها: میانگین وزن و نمایه توده بدن (BMI) در زنانی که بیش از دو سال از یائسگی آنها می گذشت، به ترتیب 1.5 کیلوگرم (0.001>P) و 0.4 (P=0.01)، کمتر از زنان در مرحله پیش از یائسگی بود. در زنان با گذشت کمتر از دو سال از یائسگی پس از کنترل عوامل مداخله گر، میانگین دور کمر 1.07 سانتی متر، کلسترول تام mg/dl 8.17 (P=0.001)، LDL کلسترول mg/dl 9 (P<0.001)، نسبت کلسترول به(P<0.01) 0.25 HDL  و LDL به HDL 0.25 (P<0.001) بیشتر از زنان در مرحله پیش از یائسگی بود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که عوامل خطر بیماری های قلبی و عروقی در زنانی که کمتر از دو سال از یائسگی آنها می گذرد، افزایش یافت. لذا اقدامات پیشگیرانه در اواخر دوره قاعدگی و اوایل یائسگی می تواند در کاهش بیماری های قلبی و عروقی در زنان یائسه موثر باشد.

زمینه: چاقی عامل خطر بسیاری از بیماری ها از جمله بیماری های قلبی-عروقی، پرفشاری خون، افزایش چربی خون، دیابت و سرطان است. هدف: مطالعه به منظور تعیین شیوع انواع چاقی و عوامل خطر بیماری های قلبی-عروقی در اصفهان انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 1924 زن و 1770 مرد با سن بیشتر از 19 سال انتخاب شدند و از نظر میزان چربی خون، فشار خون، ابتلا به دیابت و سندرم متابولیک مورد آزمایش قرار گرفتند. اطلاعات مربوط به سن، جنس و سابقه بیماری های مختلف از طریق پرسش نامه جمع آوری شد. شاخص توده بدنی، نسبت دور کمر به دور باسن (WC) و نسبت دور شکم به دور لگن(WHR)  توسط افراد آموزش دیده تعیین گردید. یافته ها: با افزایش سن شاخص توده بدنی در هر دو جنس افزایش می یافت. در گروه سنی بالای 65 سال کاهش انواع چاقی مشاهده شد. %1/37 زنان دارای 30 ³ BMI و %8/28 مردان دارای 9/29-25=BMI مبتلا به افزایش چربی خون بودند. شانس ابتلا به سایر عوامل خطر قلبی-عروقی نیز با 30 ³ BMI رابطه معنی دار داشت. HDL زنان به طور متوسط بیش از مردان و غیر وابسته به انواع چاقی بود، در حالی که %29 مردان با 5/29-25=BMI، %9/31 مردان با 102 ³ WC و %26 مردان با %95 ³ WHR دارای HDL کمتر از 40 میلی گرم در دسی لیتر بودند. پرفشاری خون در مبتلایان به چاقی شکمی در هر دو جنس شیوع بیشتری داشت. افراد با 30 ³ BMI، 9/98 برابر احتمال ابتلا به دیابت بر اساس قند خون دو ساعته دارند. نتیجه گیری: شیوع چاقی و عوامل خطر قلبی عروقی در جامعه شهری اصفهان معنی دار است.